Innovatieve aanpak bij zonnedaken
Als oplossing voor constructieve uitdagingen
De solar branche is een relatief jonge, maar explosief groeiende markt. Uitdagingen zijn hier dagelijkse business. Dat vraagt om wendbaarheid en een sterk innovatief vermogen. KiesZon, onderdeel van Greenchoice, is al sinds 2009 actief in deze markt. Het bedrijf stelt zich ten doel opdrachtgevers volledig te ontzorgen op het gebied van innovatieve zonnestroomsystemen, slimme opslagtechnieken, energiemanagement en de elektrificatie van mobiliteit.
KiesZon integreert deze en andere innovaties in slimme energiesystemen, met het zonnedak als basis. Het bedrijf investeert daarbij in zijn projecten doelbewust in lerend vermogen, en heeft - of vindt - voor iedere uitdaging een passende oplossing. Zo werd onlangs op de Zeelandterminal in Vlissingen het grootste lichtgewichtpanelen-project ter wereld gerealiseerd. De lichtgewichtpanelen waren daarbij een oplossing voor het feit dat gangbare zonnepanelen te zwaar bleken voor het dak op drie van de terminalhallen.
Groot potentieel
De wereld van de duurzame stroom is sterk in beweging, niet in de laatste plaats door de versnelling die de huidige geo-politieke situatie met zich meebrengt. Er is een enorme behoefte aan duurzame opwek, zegt Sjoerd Olthuis, projectleider bij KiesZon. Niet alleen de vraag is groot, maar ook komen er vanuit de overheid steeds meer verplichtende maatregelen. Steeds meer bedrijven investeren dan ook in zonnestroom. Omdat zonneweides te maken hebben met beperkingen in de beschikbare ruimte, wordt al gauw naar daken gekeken. KiesZon is veelal betrokken bij projecten van zonnepanelen op grote logistieke gebouwen als hallen en distributiecentra. Het potentieel is ongekend groot, aldus Erik Versteeg, Directeur B2B bij KiesZon.
Maar om dat potentieel ten volle te benutten, is wél de nodige creativiteit nodig, ervoeren de collega’s van KiesZon. Zo blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau TKI Urban Energy dat maar liefst 29 procent van de daken waarvoor een zogenoemde SDE-subsidie is verleend, bedoeld voor bedrijven om duurzame energieopwekking te stimuleren, niet geschikt is voor zonnepanelen. Erik Versteeg: ‘Uit dit onderzoek blijkt dat er nog veel daken zijn met een constructieve uitdaging. Het dak kan het gewicht van de zonnepanelen niet aan. Een oplossing is dan om daken te gaan versterken, maar dat is vaak kostbaar of stuit op operationele problemen bij de klant.
Wij hebben de oplossing in een andere richting gezocht, in de vorm van lichtgewicht-panelen, die we letterlijk op het dak hebben gelijmd. Hierdoor is er geen extra subsidie of een investering nodig om een project toch haalbaar te maken.’
Ondernemen in DNA
Dat ging niet zonder slag of stoot. Zoals bij iedere vernieuwing werd er in het project van de Zeelandterminal om de nodige creativiteit en inventiviteit gevraagd. Projectleider Sjoerd Olthuis staat niet voor niets bekend om zijn oplossend vermogen. Sjoerd, al jaren werkzaam in de energiesector: ‘Wat mij betreft is dat altijd een team-effort. We werken bij KiesZon in een team ‘KiesZon investeert doelbewust in lerend vermogen en vindt altijd een oplossing’ met engineers, die alles van de zonnepanelen tot de omvormer en het traject tot het elektriciteitsnet ontwerpen. Plus natuurlijk onze eigen uitvoerders op locatie. Ik ben meer de facilitator van een groepsproces. Het mooie van KiesZon vind ik dat we alle facetten in huis hebben, van SDE++ subsidieaanvraag tot ontwerp en uitvoering. Daar zit onze kracht, we zijn niet afhankelijk en hoeven op niemand te wachten. We hebben zelf de engineers in dienst, die niet alleen precies uitdokteren wat er op een dak allemaal mogelijk is, maar die we tijdens de uitvoering ook op ieder moment kunnen inschakelen als dat nodig mocht zijn.’
Ondernemen en oplossend vermogen zitten in het DNA van KiesZon, zegt Erik. ‘Als we alle risico’s in kaart hebben gebracht en nagedacht hebben over de oplossing, dan durven wij een weloverwogen risico te nemen om te zeggen: dit gaan we doen. En dan ook gelijk op grote schaal. Dit project met lichtgewicht panelen is dan ook gelijk het grootste ter wereld, met maar liefst 3,2 megawatt aan vermogen. Daarmee kunnen ruim 800 huishoudens een jaar lang van stroom worden voorzien.’ Er zijn op de drie hallen in totaal ruim 8.500 panelen geplaatst, van 2 bij 1 meter en per stuk met een gewicht van 5,8 kilo. Ter vergelijking: een conventioneel paneel van die omvang weegt al gauw 23 kilo.
En nu hij toch met cijfers aan het strooien is: dit is nog niet alles. Voor het totale project aan de Zeelandterminal plaatste KiesZon ook nog eens bijna 18.000 conventionele panelen, en bij de nabij gelegen Scaldiaterminal nog eens ruim 50.000 panelen. ‘Bij elkaar heb je het dan over 25 megawatt, oftewel een jaar stroom voor maar liefst 6.500 huishoudens. En dat via het dak van één klant!’
Pragmatisme voorop
De Zeelandterminal is als groot op- en overslag bedrijf onderdeel van North Sea Port en faciliteert onder meer de offshore markt. Er is continu bedrijvigheid in en om de terminal. Tussen de drukte door was KiesZon bezig met de ondergrondse infrastructuur op het terrein. Erik: ‘Door continu onze werkzaamheden aan te passen aan de activiteiten op de terminal, zaten we elkaar niet in de weg. Wat heel erg werd gewaardeerd, is het getoonde pragmatisme van onze kant. Zo lossen wij graag direct, samen met de opdrachtgever, uitdagingen op, waar je mee wordt geconfronteerd tijdens een project.’
We doen dit al 13 jaar, vult Sjoerd aan. ‘We hebben geleerd dat een project nooit een rechte lijn is van A naar B. Je komt altijd issues tegen in projecten en dat is ook niet erg. Het gaat er om: hoe ga je ze te lijf en hoe los je ze uiteindelijk op? Onze kracht is dat we heel erg wendbaar zijn.’ Het project met de lichtgewichtpanelen illustreert dit maar eens te meer. Want hoe vlieg je zo’n project aan? Hetbegint met een uitgebreid constructief onderzoek, waarin onder meer de belastbaarheid van de daken wordt vastgesteld.
Toen verzwaring als oplossing niet mogelijk bleek, werd contact gezocht met een leverancier van lichtgewicht-panelen. Wat vervolgens van belang was, zegt Sjoerd, was dat KiesZon de benodigde financiering aantrekt. Het project is van KiesZon, die de daken huurt van de Zeeland- en Scaldiaterminal. Het project moet bankable zijn, wat betekent dat ook financiers vertrouwen moeten hebben in de deugdelijkheid van het gekozen systeem. Daarvoor worden uitgebreide rapportages gemaakt.
Continu controleren
Zo is er een heel test-traject opgezet vanaf de fabriek van de leverancier, dat ze aankomen op locatie, tot aan het moment dat de panelen op het dak van de klant liggen. Ook het bevestigen van de panelen op het dak, bracht een uitdaging met zich mee. Alles moet lichtgewicht. Daarom dacht KiesZon aan plakken. Vervolgens is er contact gezocht met een partij in Nederland, de Lijmacademie. Die testen de duurzaamheid van de kleefklacht van lijm, bijvoorbeeld met verouderingstesten. Maar ook de rol van verschillende weersomstandigheden is uitgebreid onderzocht en gedocumenteerd. Zeelucht vormt op zichzelf uiteraard al een aanslag voor materialen. Uiteindelijk een aparte lijm gekozen, die zich het beste leende voor dit project.
Maar ook gedurende de uitvoering waren er de nodige uitdagingen te tackelen. Zo bleek het dak voorzien van schroeven die te hoog uitstaken. Sjoerd: ‘Uit tests bleek dat dit kon zorgen voor schade. We hebben daarom alle 40.000 schroeven laten vervangen. Het is allemaal geen rocket science, relativeert Sjoerd. ‘Maar het is wél iets dat je moet fixen op het moment dat het gebeurt. Dan moet ‘Wij zijn in alle fasen van het traject bezig de kwaliteit van de panelen vast te stellen’ je creatief zijn, en daarbij ook de belangen van de gebruiker in ogenschouw nemen. Zo moet je als je in het dak gaat schroeven wel zorgen dat het dak waterdicht blijft.’ Als de panelen vervolgens op het dak liggen is er nog een heel test-traject; met behulp van een soort röntgenfoto’s werd in het donker vastgesteld of er geen scheurtjes of defecten in de zonnepanelen zaten. Sjoerd: ‘We zijn dus continu, in alle fasen van het traject, bezig de kwaliteit vast te stellen.’
Gezamenlijk doel voorop
Uit die pragmatische, oplossingsgerichte aanpak komt de innovatie voort. De lichtgewicht panelen waren hier, op deze plek, voor deze opdrachtgever, de beste keuze. Maar elders zijn weer andere mogelijkheden en uitdagingen. Je steekt soms je nek uit, zegt Erik, en dat doe je met elkaar, als bedrijf, en met je partners. ‘Wij leggen niet alleen zonnepanelen op daken, maar we denken ook heel graag mee met de uitdagingen die er zijn. We gaan uiteindelijk graag het gesprek aan met de klant om te kijken: wat is er specifiek voor hen mogelijk? Welke duurzame stroomoplossing heeft de klant echt nodig? En is dat over een paar jaar nog hetzelfde? Dit geldt ook voor het project zelf. Heel pragmatisch zaken aanpassen als dat nodig is. Voor ons staat altijd het gezamenlijke doel dat we met elkaar voor ogen hebben voorop.’
